Kategori: Türkçe Konu Anlatımı

Ünlem

Ünlem Ansızın ortaya çıkan “sevinç, hayret, acıma, şaşma, kızgınlık” gibi duyguları anlatan sözcük­lere ya da seslenme sözcüklerine “ünlem” denir. “Ay, ah, oh, öf, oy, a, aaa, e, eee, eh, ha, hah, hay, vay, eyvah, vah, ooo, haydi, aman, bre, hey,

Yardımcı Fiil

Yardımcı Eylem (Fiil) Türkçede eylemler tek başına anlam taşıyıp taşımamalarına göre ikiye ayrılır. Bir eylemin tek başına anlamı varsa o eylem asıl eylemdir eğer eylemin ek başına anlamı yoksa o eylem de yardımcı eylemdir. Ad soylu sözcüklerle birlikte kullanılarak onları

Kelime Grupları

Kelime Grupları Kelime grubu; bir varlığı, bir kavramı, bir niteliği veya bir hareketi karşılamak amacıyla belirli kurallar çerçevesinde yan yana gelen kelime topluluğudur. Tek bir kelime ile karşılanamayan varlık, kavram, nitelik, durum ve hareket, kelime gruplarıyla karşılanır. Örneğin “tekne” keli­mesi

Edatlar

EDAT (İLGEÇ) Kavramlar arasında anlamca ilgi kuran sözcüklere “edat” denir. “Bundan böyle sizi görmek istemiyorum.” cümlesinde “böyle” sözcüğü ” -den sonra” anlam ilişkisini kuran bir edattır. Edatların Özellikleri: Sözcükler arasında anlam ilgisi kurar. Genellikle tek başlarına anlam taşımaz. Başka sözcüklerle öbek

Yapılarına Göre Fiiller

Yapılarına Göre Eylemler Eylemler yapılarına göre üçe ayrılır: basit, türemiş ve birleşik eylem. A. Basit Eylem: Yapım eki almamış eylemlerdir. Bunlar çekim eki alabilir: koş, koştu, koşmayacak… B. Türemiş Eylem: Yapım eki almış eylemlerdir. Bunlar addan ya da eylemden türeyebilir: su-la-, mor-ar-,

Fiilde Çatı

Eylemlerin Çatısı Eylemin özneyle ya da nesneyle olan ilişkisine göre kazandığı anlam özelliğine “eylemin çatısı” denir. A) ÖZNEYE GÖRE ÇATI (ÖZNE – YÜKLEM İLİŞKİSİ) Dörde ayrılır: Etken Çatılı Eylem: Gerçek öznesi olan eyleme denir. Etken eylemler “-I, -n, -ş” eklerini

Fiilimsiler

Eylemsiler Eylem kök ya da gövdelerinden eylemsi ekleriyle türetilen,’cümlede ad, sıfat ya da zarf göreviyle kullanılan sözcüklere “eylemsi” (fiilimsi) denir. Eylemsiler her ne kadar eylemden türetilmişlerse de eylemler gibi çekimlenemezler (kip ve kişi eki alamazlar.). Ad soylu söz­cüklerdir, eylem anlamı

Anlamlarına Göre Fiiller (İş – Oluş – Kılış)

Eylem (Fiil) İş, oluş, kılış ya da durum anlatan sözcüklere “eylem” denir. Türkçenin bel kemiğidir. Yükle­mi oluşturma görevine sahiptir. Eylemler mastar eki (-mak/-mek) alabilen sözcüklerdir: koşmak, yürümek, gülmek… İPUCU: Eylemler kendilerine özgü çekim eklerini alarak daima yüklemde bulunur. ANLAMLARINA GÖRE

Fiilde Kip

Eylemde Kip Eylemin yapılmasıyla ilgili bir dileği ya da eylemin yapılış zamanını bildiren eklere “kip” denir. BASİT KİPLER Tek kip eki almış eyleme, “basit kipli eylem” denir. Basit kipler ikiye ayrılır: haber kipleri ve dilek kipleri. A) Haber (Bildirme) Kipleri:

Ek Fiil

Ek Eylem İki temel işlevi vardır: 1.  Ad soylu sözcüklere eklenerek onları yüklem yapar: O bir memur i-di. (ek eylemin hikâyesi) O bir memur i-miş. (ek eylemin rivayeti) O bir memur-dur. (ek eylemin geniş zamanı) O bir memur i-se… (ek