Kategori: Söz Sanatları

İrsal-i Mesel Sanatı

Bir düşüncenin herkesçe bilinen bir atasözü ya da atasözü değerindeki bir sözle desteklenerek pekiştirilmesine “irsalimesel” denir. Allah’a sığın şahs-ı halimin gazabından Zira yumuşak huylu atın çiftesi pektir. Ziya Paşa (Bu beyitte sakin yaratılışlı kişinin gazabından Allah’a sığın dendikten sonra bu

İltifat Sanatı

İLTİFAT SANATI ♦ Söz arasında ani bir heyecan etkisiyle konu dışına çıkmadan hitabın yönünü değiştirmeye “iltifat” denir. Geçmiş bir zamanı kalbim bulmak üzeredir. Tamamlanacaktır yarım kalmış rüyalar; Ey hafıza! Cömert memenden beni emzir; Zengin renklerini ufkuma dök ey bahar! Ahmet

Nida Sanatı

NİDA (SESLENME) ♦ Yoğun duygu ve heyecanların sonucu, türlü ünlemler kullanılarak kişilere ya da kişileştirilen olaylara, varlıklara, kavramlara seslenmeye “nida” denir. ♦ Nida, kimi zaman, teşhis, tekrir sanatlarıyla birlikte görülebilir.

Telmih

Telmih Nedir? Söz arasında tarihteki bir olaya ya da ünlü bir kişiye, bir inana, bir atasözüne, bir şiire işaret etmeye, onu anımsatmaya “telmih” denir. Telmih sanatında işaret edilen şeye bir iki sözcükle değinilir. ♦ Bilgiye dayalı bir sanat olduğu için

Tevriye

TEVRİYE ♦ Birden fazla gerçek anlamı olan bir sözcüğü akla hemen gelen yakın anlamını değil de uzak anlamını kastederek kullanmaya “tevriye” denir. Bu sanatta sözcüğün uzak anlamı, yakın anlamıyla örtülmüş olur. Bu örtülülük bir nükteye dayandığında tevriye sanatında amaca uygunluk

Leff ü Neşr

LEFFÜNEŞİR ♦ İki veya daha fazla sözcüğü kullandıktan sonra bunlarla ilgili başka sözcükleri sıralamaya “leffü-neşir” denir. ♦ En çok şiirde görülen bu sanat, birbirini izleyen iki dize arasında kurulan koşutluğa dayanır. Bunu aşağıdaki şekil üzerinde daha kolay görebiliriz. ————–A————— B————-

Tecahül-i arif Sanatı Nedir Örnekleri

Tecahül-i arif Sanatı Nedir? Örnekleri ♦ Söyleyişte bir anlam inceliği yaratmak amacıyla herhangi bir şeyi bilmezlikten gelmeye “tecahülüarif” denir. ♦ Tecahülüarif bazen sözde soru yoluyla yapıldığı için istifham sanatıyla karıştırılabilir. Ancak tecahülüarifte sözde sorunun arkasında bir nükte (espri) bulunur. İstifham

İstifham

Anlatımı etkili kılmak amacıyla duygu ve düşüncelerin soru biçiminde anlatılmasıdır. Ancak bu soru, cevap gerektirmediği, cevabı zaten bilindiği için sözde sorudur.

Tezat

TEZAT (KARŞITLIK) ♦ Birbirinin karşıtı olan düşünce, duygu, hayal ve durumların bir arada gösterilmesine “tezat” denir. ♦ Tezat sanatı, karşıt anlamlı sözcükleri birlikte kullanmaya değil; zihinde bir aykırılığı, çelişki ya da karşıtlığı düşündürmeye dayanır. Bu nedenle, örneğin “Güneşin doğuşu da

Mecazı Mürsel

MÜRSEL MECAZ (DÜZDEGİŞMECE / AD AKTARMASI) ♦ Aralarında benzerlik ilişkisi dışında, iç—dış parça-bütün, soyut-somut, neden-sonuç… gibi çeşitli anlam ilişkileri bulunan iki sözden birinin diğerinin yerine kullanılmasına mürsel mecaz (mecaz-ı mürsel) denir. ♦ Mürsel mecazda, kullanılmayan sözün anlamı, diğer söze aktarılır.