Katip Çelebi

KÂTİP ÇELEBİ (1609 -1657)

17. yüzyılda orta nesrin en önemli temsilcisidir. Hacı Halife lakabıyla bilinir. Enderun’dan silahtarlık göreviyle çıkmış aydın bir babanın oğlu olarak istanbul’da doğmuştur. İyi bir öğrenim görmüş, orduda kâtiplik yapmış, bazı seferlere katılmış, birçok memleketi tanıma fırsatı bulmuştur. Daha sonra kendini bilime vermiştir. Bir bilim adamı olan Kâtip Çelebi, daha çok didaktik amaçlı nesir yazmıştır.

Arapça yazdığı Keşf’üz Zünun, 14500 kitabı tanıtan bir bibliyografya yapıtıdır. Hacı Kalfa lakabıyla tanındığı Avrupa’da en çok bu eseri bilinir.
Kendisine uluslararası bir ün getiren eserlerinden biri olan Cihannüma adlı coğrafya kitabında dünyanın altı kıtası hakkında bilgiler vermiştir.

Fezleke adlı tarih kitabında Osmanlı tarihini, Arapça yazdığı Takvimü’t Tevarih‘te ise dünya tarihini anlatmıştır.

Mizanü’l-Hak (Doğruluk Terazisi) ve Düsturü’l-Amel (Davranışların Kuralları) adlı eserlerinde din, ahlak, hukuk, sanat gibi çeşitli konularda toplumsal yaşamda karşılaşılan sorunlara çözümler getirmiştir.

Tuhfetü’l Kibar fi Esfari’l-Bihar adlı eserinde ise Türk denizciliğinin zaferlerle dolu yıllarını hikâye etmiştir.
Bilim adamı olduğu için zamanının sanatlı nesir modasına kapılmamış, eserlerini açık ve kısa cümlelerle, sade nesre yakın bir dille yazılmıştır.