| ÖLÇÜT | SOHBET(MUSAHEBE) |
| TANIM | Bir yazarın karşısında biri varmış gibi belli bir konuyu derinleştirmeden samimi ve içten bir şekilde okuyucuyla konuşuyormuş hissi uyandıracak şekilde anlatmasına sohbet denir. |
| ANAHTAR SÖZCÜKLER | Soru sorma, nükteli söz ve atasözlerine yer verme, samimiyet, içtenlik, doğallık, senli benli konuşma. |
| KONU | Her konuda yazılabilir. Daha çok gündelik olaylar, sanat ve edebiyatla ilgili konularda yazılır. |
| DİLİN İŞLEVİ | Göndergesel işlev ve heyecana bağlı işlev |
| ÖZNEL/NESNEL | Öznellik söz konusudur. |
| AMAÇ | Düşünceler derinleştirilmeden, keskinliğe kaçmadan, bilimsel yolla ispatlanmadan, konuşma tavrı ve edasıyla ifade etmek |
| DÜŞÜNCEYİ GELİŞTERME YÖNTEMLERİ | Tanımlama, örnekleme, tanık gösterme, sayısal verilerden yararlanma, karşılaştırma |
| ANLATIM TÜRLERİ | Açıklayıcı ve söyleşmeye bağlı anlatım türleri kullanılır. Metnin kimi yerlerinde öyküleyici ve mizahî anlatım türlerinden de yararlanılabilir. |
| NEREDE YAYINLADIĞI | Dergi, gazete, internet |
| DİL VE ÜSLUP | Açık, sade, yalın bir dil kullanılır. |
| KAÇINCI ŞAHIS | 1.tekil şahıs (ben) |
| OKUYUCU KİTLESİ | Genel okuyucu kitlesi |
| HANGİ METİN TÜRÜ İÇİNDE YER ALDIĞI | Öğretici metin-gazete çevresinde gelişen metin |
| CÜMLE TÜRÜ | Cümleler genellikle devriktir. |
| BÖLÜMLERİ | Giriş- gelişme- sonuç |
| BIRAKTIĞI ETKİ | Her zaman okunabilen bir yazı türüdür. |
| SAYFA SAYISI | Sayfa sayısı bakımından uzun bir yazı türü değildir. |
| ÖLÇÜT | FIKRA(KÖŞE YAZISI) |
| TANIM | Belgelendirme ve kanıtlama gereği duyulmadan günlük olayları, ülke sorunlarını veya yazarın bir konu hakkındaki düşüncelerini ortaya konan yazı türüdür. |
| ANAHTAR SÖZCÜKLER | Güncel, günübirlik, aktüel, toplumsal konular |
| KONU | Her konuda yazılabilir. Daha çok gündelik olaylar, ülke sorunları ile ilgili konularda yazılır. |
| DİLİN İŞLEVİ | Göndergesel işlev ve heyecana bağlı işlev |
| ÖZNEL/NESNEL | Öznellik söz konusudur. |
| AMAÇ | Siyasî, kültürel, ekonomik, toplumsal vb. konuları çok defa eleştirel bir bakış açısıyla anlatarak kamuoyunu yönlendirmek |
| DÜŞÜNCEYİ GELİŞTERME YÖNTEMLERİ | Tanımlama, örnekleme, tanık gösterme, sayısal verilerden yararlanma, karşılaştırma |
| ANLATIM TÜRLERİ | Öyküleyici, açıklayıcı anlatımdan yararlanılır. |
| NEREDE YAYINLADIĞI | Dergi, gazete, internet |
| DİL VE ÜSLUP | Açık, sade, yalın bir dil kullanılır. |
| KAÇINCI ŞAHIS | 1.tekil şahıs (ben) |
| OKUYUCU KİTLESİ | Genel okuyucu kitlesi |
| HANGİ METİN TÜRÜ İÇİNDE YER ALDIĞI | Öğretici metin-gazete çevresinde gelişen metin |
| CÜMLE TÜRÜ | Genellikle kurallı cümlelere yer verilir. |
| BÖLÜMLERİ | Giriş- gelişme- sonuç |
| BIRAKTIĞI ETKİ | Etkisi uzun süren bir yazı türü değildir. |
| SAYFA SAYISI | Sayfa sayısı bakımından uzun bir yazı türü değildir. |
MAKALE, SOHBET VE FIKRA TÜRLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI
| ÖLÇÜT | MAKALE | SOHBET | FIKRA |
| TANIM | Bir yazarın belli bir konu hakkındaki düşünceleri kanıtlayarak/ispatlayarak yazdığı yazılara makale denir. | Bir yazarın karşısında biri varmış gibi belli bir konuyu derinleştirmeden samimi ve içten bir şekilde okuyucuyla konuşuyormuş hissi uyandıracak şekilde anlatmasına sohbet denir. | Belgelendirme ve kanıtlama gereği duyulmadan günlük olayları, ülke sorunlarını veya yazarın bir konu hakkındaki düşüncelerini ortaya konan yazı türüne fıkra denir |
| ANAHTAR SÖZCÜKLER | Kanıtlama, ispatlama, belge, sonuca ulaşma, iddia | Soru sorma, nükteli söz ve atasözlerine yer verme, samimiyet, içtenlik, doğallık, senli benli konuşma. | Güncel, günübirlik, aktüel, toplumsal konular |
| KONU | Her konuda yazılabilir. | Her konuda yazılabilir. Daha çok gündelik olaylar, sanat ve edebiyatla ilgili konularda yazılır. | Her konuda yazılabilir. Daha çok gündelik olaylar, ülke sorunları ile ilgili konularda yazılır. |
| DİLİN İŞLEVİ | Göndergesel işlev | Göndergesel işlev ve heyecana bağlı işlev | Göndergesel işlev ve heyecana bağlı işlev |
| ÖZNEL/NESNEL | Nesnel | Öznellik söz konusudur. | Öznellik söz konusudur. |
| AMAÇ | Bir düşünceyi savunmak, ispatlamak, araştırma sonuçlarını ortaya koymak | Düşünceler derinleştirilmeden, kesinliğe kaçmadan, bilimsel yolla ispatlanmadan, konuşma tavrı ve edasıyla ifade etmek | Siyasî, kültürel, ekonomik, toplumsal vb. konuları çok defa eleştirel bir bakış açısıyla anlatarak kamuoyunu yönlendirmek |
| DÜŞÜNCEYİ GELİŞTERME YÖNTEMLERİ | Tanımlama, örnekleme, tanık gösterme, sayısal verilerden yararlanma, karşılaştırma | Tanımlama, örnekleme, tanık gösterme, sayısal verilerden yararlanma, karşılaştırma | Tanımlama, örnekleme, tanık gösterme, sayısal verilerden yararlanma, karşılaştırma |
| ANLATIM TÜRLERİ | Açıklayıcı, öğretici, tartışmacı, kanıtlayıcı | Açıklayıcı ve söyleşmeye bağlı anlatım türleri kullanılır. Metnin kimi yerlerinde öyküleyici ve mizahî anlatım türlerinden de yararlanılabilir. | Öyküleyici, açıklayıcı anlatımdan yararlanılır. |
| NEREDE YAYINLADIĞI | Dergi, gazete, internet | Dergi, gazete, internet | Dergi, gazete, internet |
| DİL VE ÜSLUP | Açık, sade, resmi(ciddi) ve bilimsel üslup | Açık, sade, yalın bir dil kullanılır. | Açık, sade, yalın bir dil kullanılır. |
| KAÇINCI ŞAHIS | 3.tekil şahıs (o) | 1.tekil şahıs (ben) | 1.tekil şahıs (ben) |
| OKUYUCU KİTLESİ | Genel okuyucu kitlesi | Genel okuyucu kitlesi | Genel okuyucu kitlesi |
| HANGİ METİN TÜRÜ İÇİNDE YER ALDIĞI | Öğretici metin-gazete çevresinde gelişen metin | Öğretici metin-gazete çevresinde gelişen metin | Öğretici metin-gazete çevresinde gelişen metin |
| CÜMLE TÜRÜ | Genellikle kurallı cümlelere yer verilir | Cümleler genellikle devriktir. | Genellikle kurallı cümlelere yer verilir. |
| BÖLÜMLERİ | Giriş- gelişme- sonuç | Giriş- gelişme- sonuç | Giriş- gelişme- sonuç |
| BIRAKTIĞI ETKİ | Her zaman okunabilen bir yazı türüdür. | Her zaman okunabilen bir yazı türüdür. | Etkisi uzun süren bir yazı türü değildir. |
| SAYFA SAYISI | Sayfa sayısı bakımından uzun bir yazı türüdür. | Sayfa sayısı bakımından uzun bir yazı türü değildir. | Sayfa sayısı bakımından uzun bir yazı türü değildir. |