SAVAŞ ve BARIŞ (TOLSTOY)
Savaş ve Barış, Rusya’nın 1805-1813 yıllarında Fransızlarla yapılan savaşlar sırasındaki durumunu anlatan dev bir romandır. Tolstoy, Napolyon komutasındaki Fransız ordusu ile Rus ordusu arasındaki bu büyük savaşı fon olarak kullanırken Rus toplumunun üç seçkin ailesini ve bu üç aileden birer gencin hayatını çok ayrıntılı bir şekilde ele alır. Romanın kalabalık kadrosu içinde Çar’dan sertlere kadar yüz civarında kişinin adı geçer. Tolstoy, imparatorluk konseylerinden erler arasındaki sohbetlere kadar toplumsal hayatı neredeyse bir bütün halinde vermeye çalışır. Ancak romanda üç odak noktası vardır: Prens Andrey Bolkonski, Kont Pierre Bezuhov ve Kont Nikolai Rostov
1. ANDREY
Prens Andrey 1805 seferberliğini kendini göstermek için fırsat bilir ve hamile karısını kız kardeşiyle babasının yanına bırakıp Rus ordusuna katılır. Savaşta öldüğü sanılır; fakat haber karısından gizlenir. Andrey kurtulup babasının malikânesine döndüğünde karısı doğum yaparken ölür, oğlu Nikolai ise yaşar. Andrey ordudan ayrılıp babasının malikânesinde yaşamaya başlar. Bir süre kabuğuna çekilir. Sonra Kont Rostov’un kızı Nataşa’ya âşık olur. Fakat babası oğlunun ikinci evliliğine karşı çıkınca Andrey, onunla nişanlandığını kimseye duyurmaz. Nataşa’ya da kendisine bağlı kalmak zorunda olmadığını hissettirir. Şehirden ayrılması gerektiği bir gün Nataşa’yı arkadaşı Pierre Bezuhov’a emanet eder. Ancak Pierre’nin kötü ruhlu karısı, Andrey’in yokluğundan yararlanarak Nataşa’yı erkek kardeşi Kuragin ile evlen-meye ikna eder. Nataşa Andrey ile nişanını bozar, ancak Kuragin’in de aslında evli olduğunu anlayınca onunla da evlenmez. Napolyon 1812’de Rusya’yı istilaya başlayınca Andrey tekrar orduya katılır. Fransız orduları Andrey’in babasının malikânesinin olduğu bölgeyi istila edince yaşlı prens ve kızı Marya, malikâneyi terk eder. Yaşlı prens ölür. Marya isyankâr köylüler arasında yalnız kalır. Nataşa’nın kardeşi Nikolai Rostov, Marya’yı kurtarır. Andrey savaşta ağır yaralanır. Nataşa Andrey’i bulur ve onunla barışır; ancak Andrey ölür. Andrey’in oğlu ise Rostov ile evlenen Marya tarafından büyütülür.
2. PİERRE
Andrey’in en yakın arkadaşı olan Pierre, Kont Bazuhov’un gayrimeşru çocuğudur. Avrupa’da yetişmiş, ölmek üzere olan babasının yanında olmak için Rusya’ya gelir ve babası ölünce de mirası kendisine kalır. Babasının ilk varisi olan Vasili Kuragin, mirasın Pierre’e kalmasını hukuki yollardan engelleyemeyince Pierre ile dost olmaya çalışır. Pierre’i kendi kızı Elena ile evlendirir. Elena güzel bir kadındır; ancak bencil, eğlence düşkünü, ahlakı zayıf biridir. Pierre, karısının, kayınbiraderi Kuragin’in sefih arkadaşı Dolohov ile ilişki kurduğundan şüphelenir. Düelloda onu yaralar. Bu olaydan sonra Pierre ile Elena ayrı yaşamaya karar verirler. Arayış içinde olan Pierre bir ara Mason teşkilatına katıttp bazı hayır işleriyle oylansa da masonluk konusunda hayal kırıklığına uğrar. Bu arada en yakın arkadaşı Andrey’in Nataşa ile birleşmesi için çok uğraşır. Ancak Nataşa’ya ilgi duymaya başlayınca ondan uzaklaşır. Bir süre sonra karısı Elena ölür. Artık serbesttir. Ülke ise Fransız işgali altındadır. Pierre, Napolyon’u öldürmek için planlar yapar. Birçok olaydan sonra kundakçılıkla suçlanarak tutuklanır. Bir yolunu bulup kaçarak İdam edilmekten kurtulur. Tutukluyken tanıştığı bir adamın etkisiyle dine sarılır, dinin insanları birleştirici gücünü keşfeder. Savaştan sonra Moskova’ya döner ve Nataşa ile evlenir. Sosyal idealizm inancıyla huzur içinde yaşamını sürdürür.
3. NİKOLAİ
Nikolai, Rostov ailesinin en büyük oğludur. Babasının yeğeni Sonya ise Nikolai ile beraber büyümüştür ve Nikolai’ye âşıktır. Nikolai 1805’te subay olarak Avusturya’ya gider. Bir çatışmada yaralanır, korktuğu için savaş alanından kaçar. Ancak ailesi onu büyük bir kahraman olarak görür. Daha sonra katıldığı savaşlarda ise iyi bir asker olur. Bu sıralarda ailesi maddi açıdan çöküntü yaşadığı için Nikolai’nin zengin bir kızla evlenmesi ister. Bu yüzden de Nikolai işe Sonya’nın evlenmesine izin verilmez. Bu arada Nikolai savaş madalyasına layık görülür; ancak Moskova savaş sırasında yanar, Rostov ailesi bütün servetini kaybeder. Sonya, Nikolai ile ilişkisine son vererek onu kendisiyle evlenme vaadinden kurtarır. Nikolai de Marya Bolkonski ile evlenir. Karısının servetini sorumlulukla yönetir, ailesini yeniden varlıklı hale getirir.