♦ Şiir, doğal dilin bütün imkânlarından yararlanır; hatta dilin gücünü, anlamın ve sesin sınırlarını zorlar. Bir benzetmeyle söylemek gerekirse, yapay olarak altın elde etmeye çalışan simyacılar gibi, akla gelmedik yollar dener; dilin bütün özelliklerinden kendisi için yararlanmaya çalışır. Birçok dil bilimci, şiir dilinde dilin bütün imkânlarının örgütlendiğini belirtir. Şiir dili, günlük dilde ya da konuşma dilindeki ton, vurgu, ezgi, durak, ulama, uzunluk gibi bürün özelliklerinden, devrik ve eksiltin cümlelerden geniş ölçüde yararlanır. ♦ Konuşma diline özgü doğal söyleyişler, halk deyimleri, duygu ve seslenme ünlemleri, kalıplaşmış anlatımlar, şiir dilini konuşma diline yaklaştırır. Ancak unutmamak gerekir ki şiir dili, doğal dili kullanırken birçok bakımdan günlük dilden ayrılır.
♦ Günlük, olağan dilde belli bir yargı, duygu ya da düşünce, farklı anlaşılmalara, algılamalara yol açmayacak biçimde dinleyici ya da okuyucuya aktarılır. Şiir diliyle sağlanan iletişimde ise dinleyici ya da okuyucuların her biri şairin duygu ve düşüncelerini kendine göre algılar ve yorumlar. Günlük dilde sözcükler genellikle temel anlam çerçevesinde kullanılırken şiirde mecaz anlam boyutu derinlik kazanır. Günlük dilde ağırlıklı olarak göndergesel işlevle kullanılan dil, şiirsel iletişimde estetik haz yaşatmaya yönelik bir işlev üstlenir.
Şiir Dili ve Söz Sanatları
♦ Günlük dilden ve düz yazıdan farklı olarak şiir dilinin en önemli özelliklerden biri söz sanatlarını en yoğun biçimde içermesidir. İmgesellik, alışılmamış bağdaştırma, somutlaştırma, sapma, yineleme, çağrışım, eksiltili anlatım, koşutluk, karşıtlık gibi şiir dilinde sık rastlanan pek çok özelliğin temeli söz sanatlarına dayanır.
Şiir Dilinde Kısa ve Eksiltili Anlatım
♦ Kısa ve eksiltili anlatım, şiir dilinin en önemli özelliklerinden biri olarak görülür. Atasözlerinde olduğu gibi şiirde de etkileyiciliği sağlayan niteliklerden biridir bu. Şiirde kısa anlatım rubailerden manilere, Japonların haikularından parnasyen şairlerin şiirlerine kadar hep önemsenmiştir. Cemal Süreya’nın “Şiir, dil ve imge aracılığıyla gerçekliğin en yoğun, en özlü ve en az söze indirgenmiş bir anlatımıdır.” tanımlaması da bu önemin bir ifadesidir.