Ünlüler, ses yolunda hiçbir engele uğramadan oluşan seslerdir. Türkçede 8 ünlü vardır: a, e, ı, i, o, ö, u, ü. Ünlüler üç açıdan sınıflandırılır.
a. Dilin durumuna göre ünlüler: Dilin ağızda geriye doğru çekilmesiyle oluşan ünlülere kalın ünlü, dilin ileri atılıp dişlere değdirilmesiyle oluşan ünlülere de ince ünlü denir.
Kalınlar: a, ı, o, u İnceler: e, i, ö, ü
b. Çenenin ve ağız boşluğunun durumuna göre ünlüler: Alt çenenin çok açılıp ağız boşluğunun genişlemesiyle oluşan ünlülere geniş ünlü, alt çenenin az açılıp ağız boşluğunun daralmasıyla oluşan ünlülere de dar ünlü denir.
Genişler: a, e, o, ö Darlar: ı, i, u, ü
c. Dudakların durumuna göre ünlüler: Dudakların düz bir şekil almasıyla düz ünlüler, yuvarlaklaşmasıyla da yuvarlak ünlüler oluşur.
Düzler: a, e, ı, i Yuvarlaklar: o, ö, u, ü
| EK BİLGİ |
1. Seslerin oluşmaları için akciğerlerden gelen havanın gırtlak, burun ve ağızda izlediği yola ses yolu denir.
2. Ağız boşluğunda seslerin oluştuğu noktaların her birine boğumlanma noktası (çıkak, mahreç) denir.