1.ilk inşa :Ahmedi Dai –  Tererssül

2.İlk sakiname :Ahmedi Dai

3. İlk mahlas kullanan ,ilk fabl çeviri,ilk hikaye yazarı ,ahilik hakkında bilgi: Gülsehri

4.ilk Leyla ve mecnunu yazan:şahidi

5. Anadoluda ilk aşk mesnevsi :seyyad Hamza Yusuf u zuleyha (ilk ahsenül kısas)Turk edb Yusuf u zuleyha:şair ali

6.Anadoluda ilk maktel Kastamonulu şazi ,türk edb makteli Hüseyin (fuzuli)

7.anadoluda ilk hüsrevi şirin fahri,
türk edb hüsrevi şirin nizami

8.ilk önsöz yazan,asıl adı isa olan hüsrevi rum olrak tanınan ,ilk hayvan mersiyesi mersiyei ester :Necati

9.hamdullah Hamdi :anadoluda ilk hamse,ilk kıyafetname ,Yusuf u züleyhayı en güzel söyleyen

10.fuzulinin sıhhat u maraz seyh galip’in hüsnü ask a benzer

12.fuzuli ,m.akif ,t.fikret Türkçeyi aruza uygular.

13.en cok gazel :e.nazmi

14.ilk Suriyye :hayali(cihan ara cihan içredür )

15.ilk kırk hadis :nehcül feradis /k Mahmut b ali
İlk yüz hadis : ferahname /hatipoglu
İlk manzum kırk hadis:kemal ümmi

16.lami çelebi :16 yy,en çok mesnevi yazan,
camii rum,Nasrettin hocadan bahseden ilk kişi,bursa şehrengizi,hamse sahibi,Yusuf u zuleyha Leyla ve mecnuna mesnvlerde yer vermez

17.nazire y.emreyle başlar.ilk nazire mecmuası :ömer b mezid

18.naili:sebki hindin ilk temsilcisi,şarkının ilk örneği

19.nabi hayriyye:ilk pedojk eserHayrabad:hüsnü aşkın yazılmasına neden olan eser

20.camıı rum:lamii ,
hayyamı rum :a.haleti,
örfi rum :fehimi kadim,
sevket i rum :seyh galip,
hüsrevi rum :Necati

21.ilk mensur hamse:nergisi, ilk süslü hamse :veysi,anadoluda ilk hamse:h Hamdi,son hamse:s.feyzi,hamsede son halka :n.atayi

22.en fazla naat :17 yy en fazla naat söyleyen nazmi

23.baki,nefi,nedim,naili:mesnevi kullnmamış

24.reisi şairan :osmanzde taib

25.hacı kalfa :katip çelebi ,hoca baba :hoca neşet

26.anadoluda ilk siyer :siretün nebi erzurumlu Mustafa darir

27.ilk siyastname : k.bilig
ikincisi:kenzul kubera(şeyhoglu Mustafa)

28.anadoluda ilk mersiye :ahmedi

29.divan şiirin son hicvi :şair eşref

30.türk ed rubai:a.haleti,
iran edb:Ömer hayyam

fars edb :Mevlana

31.herat ekolü şairler:molla cami,ali şir nevai,devletşah

32.önsözde :Necati,ali şir nevai ,Ahmet paşa ilk isimler

33.divan edb ilk fabl :harname şeyhi

34.edb ilk fütüvvetname:haliloğlu burgazi

35.edb ilk akrostişli şair :mihri hatun

36.ilk şehir kasidesi :ahmedi bursa

37.mevlann mesnevisine :mesnevi i manevi ,hüsaminame denir

38.edb cocuk ele alınarak ilk nasihatname :ahmedi dai :nuşirevan

39.şiir yazan ilk padişah :2 murad,ilk defa mahlas kullanan fatih (avni),en çok şiir söyleyen kanuni (muhibbi),kanuniden sonra 3.murad

40.divan edb hece ölçüsü kullnlar :pir sultan ,karacaogln,Köroğlu,Dadaloğlu ,aşık Veysel

41.sözüm redifli :nefi,
efendim redifli:ş.galip
döne döne redifli :Necati

42.aruzun imknlarını yetersz gören :
e nazmi ,a.hamit Tarhan

43.yedi ulu ozan :
kul himmed,nesimi,fuzuli,yemini,hatayi,pir sultan abdal

44.ilk melhame:yazıcı Salih :kitabiş şemsiye

45.rubai de mefulun :ahrem mef u lu :ahreb

46.v necat bölümleri:münacat,veladet,risalet,miraç,rıhlet,dua

47.kasidede sanat yönünden kıymetli edebi degeri yüksek bölüm :nesib
Kasidede dili en ağır olan bölüm :medhiye

48.dede korkut hikayesini diğerlerinden üstün gören :fuat köprülü

49.ilimsiz şiir temelsiz duvar gibidir ,aldanma ki şair sözü elbet yalandır :fuzuli

50.türkçe benim ses bayrağım :fazıl hüsnü

51.türkçe agzmda annemin ak sütüdür:
yahya kemal

52.hamse gelengini başlatan nizami genc

53.türk edb şehrengz :mesihi
anadoluda şehrengz :zati