1.ilk inşa :Ahmedi Dai – Tererssül
2.İlk sakiname :Ahmedi Dai
3. İlk mahlas kullanan ,ilk fabl çeviri,ilk hikaye yazarı ,ahilik hakkında bilgi: Gülsehri
4.ilk Leyla ve mecnunu yazan:şahidi
5. Anadoluda ilk aşk mesnevsi :seyyad Hamza Yusuf u zuleyha (ilk ahsenül kısas)Turk edb Yusuf u zuleyha:şair ali
6.Anadoluda ilk maktel Kastamonulu şazi ,türk edb makteli Hüseyin (fuzuli)
7.anadoluda ilk hüsrevi şirin fahri,
türk edb hüsrevi şirin nizami
8.ilk önsöz yazan,asıl adı isa olan hüsrevi rum olrak tanınan ,ilk hayvan mersiyesi mersiyei ester :Necati
9.hamdullah Hamdi :anadoluda ilk hamse,ilk kıyafetname ,Yusuf u züleyhayı en güzel söyleyen
10.fuzulinin sıhhat u maraz seyh galip’in hüsnü ask a benzer
12.fuzuli ,m.akif ,t.fikret Türkçeyi aruza uygular.
13.en cok gazel :e.nazmi
14.ilk Suriyye :hayali(cihan ara cihan içredür )
15.ilk kırk hadis :nehcül feradis /k Mahmut b ali
İlk yüz hadis : ferahname /hatipoglu
İlk manzum kırk hadis:kemal ümmi
16.lami çelebi :16 yy,en çok mesnevi yazan,
camii rum,Nasrettin hocadan bahseden ilk kişi,bursa şehrengizi,hamse sahibi,Yusuf u zuleyha Leyla ve mecnuna mesnvlerde yer vermez
17.nazire y.emreyle başlar.ilk nazire mecmuası :ömer b mezid
18.naili:sebki hindin ilk temsilcisi,şarkının ilk örneği
19.nabi hayriyye:ilk pedojk eserHayrabad:hüsnü aşkın yazılmasına neden olan eser
20.camıı rum:lamii ,
hayyamı rum :a.haleti,
örfi rum :fehimi kadim,
sevket i rum :seyh galip,
hüsrevi rum :Necati
21.ilk mensur hamse:nergisi, ilk süslü hamse :veysi,anadoluda ilk hamse:h Hamdi,son hamse:s.feyzi,hamsede son halka :n.atayi
22.en fazla naat :17 yy en fazla naat söyleyen nazmi
23.baki,nefi,nedim,naili:mesnevi kullnmamış
24.reisi şairan :osmanzde taib
25.hacı kalfa :katip çelebi ,hoca baba :hoca neşet
26.anadoluda ilk siyer :siretün nebi erzurumlu Mustafa darir
27.ilk siyastname : k.bilig
ikincisi:kenzul kubera(şeyhoglu Mustafa)
28.anadoluda ilk mersiye :ahmedi
29.divan şiirin son hicvi :şair eşref
30.türk ed rubai:a.haleti,
iran edb:Ömer hayyam
fars edb :Mevlana
31.herat ekolü şairler:molla cami,ali şir nevai,devletşah
32.önsözde :Necati,ali şir nevai ,Ahmet paşa ilk isimler
33.divan edb ilk fabl :harname şeyhi
34.edb ilk fütüvvetname:haliloğlu burgazi
35.edb ilk akrostişli şair :mihri hatun
36.ilk şehir kasidesi :ahmedi bursa
37.mevlann mesnevisine :mesnevi i manevi ,hüsaminame denir
38.edb cocuk ele alınarak ilk nasihatname :ahmedi dai :nuşirevan
39.şiir yazan ilk padişah :2 murad,ilk defa mahlas kullanan fatih (avni),en çok şiir söyleyen kanuni (muhibbi),kanuniden sonra 3.murad
40.divan edb hece ölçüsü kullnlar :pir sultan ,karacaogln,Köroğlu,Dadaloğlu ,aşık Veysel
41.sözüm redifli :nefi,
efendim redifli:ş.galip
döne döne redifli :Necati
42.aruzun imknlarını yetersz gören :
e nazmi ,a.hamit Tarhan
43.yedi ulu ozan :
kul himmed,nesimi,fuzuli,yemini,hatayi,pir sultan abdal
44.ilk melhame:yazıcı Salih :kitabiş şemsiye
45.rubai de mefulun :ahrem mef u lu :ahreb
46.v necat bölümleri:münacat,veladet,risalet,miraç,rıhlet,dua
47.kasidede sanat yönünden kıymetli edebi degeri yüksek bölüm :nesib
Kasidede dili en ağır olan bölüm :medhiye
48.dede korkut hikayesini diğerlerinden üstün gören :fuat köprülü
49.ilimsiz şiir temelsiz duvar gibidir ,aldanma ki şair sözü elbet yalandır :fuzuli
50.türkçe benim ses bayrağım :fazıl hüsnü
51.türkçe agzmda annemin ak sütüdür:
yahya kemal
52.hamse gelengini başlatan nizami genc
53.türk edb şehrengz :mesihi
anadoluda şehrengz :zati