Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat ile İlgili Kısa Bilgi:
İlk yerli roman, Şemsettin Sami’nin yazdığı ve 1873’te bölümler halinde yayımına başlanan “Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat” (Talat ve Fitriat’ın Karşılıklı Aşkları) romantik bir aşk macerası etrafında görmeden evlenme geleneğinin doğurduğu bir dramı işler. Gerek karakter tahlilleri gerek teknik bakımından zayıf bir eser olup ilk yerli roman olmanın ötesinde fazla bir değer taşımaz
Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat Kısa Özeti:
Talat Bey on sekiz yaşında bir delikanlıdır. Tütüncü Hacı Bey’in üvey kızı Fitnat Hanım’a bir görüşte âşık olur. Kadın kılığına girerek evden dışarı çıkmasına izin verilmeyen Fitnat’la görüşür. Ancak Fitnat, üvey babasının zoruyla, zengin bir adam olan Ali Beyle evlendirilir. Fitnat kocasını kendisine yaklaştırmaz ve intihar eder. Yine kadın kılığında eve gelen Talat, Fitnat’ın öldüğünü görünce düşüp ölür. Fitnat’ın kocası ise genç karısının boynundaki muskayı açıp içindeki mektubu okuyunca Fitnat’ın kendi kızı olduğu gerçeğini öğrenir ve çıldırır.
Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat Geniş Özeti:
Talat, bir kalemde çalışır.İşe gelir giderken tütün almaktadır.Birgün tütün almak için gittigi Hacı babanın dükkanında hacı babanın üvey kızı olan Fıtnatı görür ve aşık olur.Fıtnat da Talat’ı görüp aşık olur. Hacı Baba, üvey kızı olan Fıtnatı dışarı çıkarttırmamakta ve kimseyle konuşturmamaktadır. Talat ise Fıtnatı görmeyi çok ister. Bunun yolunu bulur. Fıtnata nakış gösteren Şerife kadınla tanışır. Bunun içinde Talat kız kılıgına girer. Kendini Ragibe olarak tanıtır ve Şerife kadının evine nakş ögrenmeye gider. Şerife kadın Ragibeyle Fıtnatı tanıştırır. Talat da Fıtnatın kendisine aşık oldugunu anlamış ve kendini Talat’ın kız kardeşi olarak tanıtmıştır.
Talat her gün bir şekilde Fıtnatı görmektedir. Şerife kadın ise Fıtnatı Ali Beyle evlendirmeyi düşünür. Ali bey ise ise zengin ve dul biridir. Şerife kadın bunu Fıtnata söyler ve Fıtnat çılgına döner. Ragibe bunu duyunca gerçekleri söyler ve kendisini Talat oldugunu gösterir. Talat ve Fıtnat şu şekilde karar verirler, şayet evlenemezsek intihar edeceklerini söylerler. Evdekiler Fıtnata oyun oynar ve Ali Beyle Nikah kıymışlardır.
Birgün Fıtnat’a yazlığa gideceklerini söyleyip dügün evine götürürler.Fıtnat gerçegin farkına çok geç varmıştır.Fakat Fıtnat Ali beyi kabullenmez ve tartışırlar. Tartışma yaşarken Fıtnatın boynundaki muska düşer ve Ali Beyin dikkatini çeker.Ali Bey okudugunda Fıtnatın öz kızı oldugunu ögrenir. Ali bey çok şaşkın ve sinirlidir ve bunu Fıtnata söylemeye gider.Yanlız herşey için çok geçtir. Odaya girdiginde Fıtnat intihar etmiştir. Ali bey üzüntüden kahrolur ve o sırada Talat odaya girer Fıtnatı görünce verdigi sözü tutup çakıyla intihar eder.Bunları gören Ali bey şuur kaybı yaşar ve yalnızca bu olaylardan sonra 6 ay yaşayabilir sonra kendiside Ölür.
Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat Konusu:
Taaşşuk-ı Talat ve Fıtnat romanının konusu, Talat Bey ile Fıtnat Hanım’ın sonu hüsranla biten aşklarının acıklı hikâyesidir.
Kahramanların Kişilik ve Fiziksel Özellikleri
TAL’AT BEY
Annesi Saliha Hanım , babası ise Rifat Bey’dir. Babasını 6-7 yaşlarında iken kaybetmiştir.18-19 yaşlarında , henüz sakalları çıkmamış bir gençtir. Bir hükümet dairesinde görev yapmaktadır. Terbiyeli ve çok kibar bir kişiliği vardır. Daima güler yüzlü biri olan Tal’at Bey’in huyları arasında kibir , kıskançlık, çapkınlık ve hovardalık yoktur. Arkadaşları ve dostları tarafından da çok sevilen bir kişidir.
FİTNAT HANIM
Babası roman başlarında bilinmemekle birlikte babası Ali Bey’dir. Annesi ise Hacı Babanın evlendiği ve daha sonra ölen dul kadın Zekiye Hanım’dır. Fiziki yapısı ince bir bedene sahip olan kahramanımız orta boylu , gözleri ve kaşları kapkara, beline kadar uzanan saçları olan , bembeyaz bir teni olan , burnu düzgün küçük ağızlı , güzel bir kızdır. Ve 15 yaşındadır. Yumuşak huylu ve nezaketli birisi olan Fitnat Hanım öfke ve kızgınlık gibi kavramları bilmeyen bir kızdır. 7 yıl boyunca sokak kapısından dışarı çıkmamış ( Ara sıra pencereye çıkan ) , evde dikiş diker, nakış işleyen ve çok güzel ahlakı olan bir kahramanımızdır.
SALİHA HANIM
50-55 yaşlarında , Talat Bey’in annesidir. 13 sene önce dul kalmıştır. İleri görüşlü olan Saliha Hanım okuma yazma bilmektedir. Talat Bey’den başka bir yakını yoktur.
HACI BABA
Gerçek adı Mustafa’dır. İstanbul- Beyazıt civarında tütün satmaktadır. Kısa boylu, şişman, 60 yaşını aşmış, beyaz sakallıdır. Sinirli , açıkgöz ve titiz bir insandır. Eşini kaybetmiştir.
EMİNE KADIN
Hacı Babanın analığıdır. Çerkez soyundan 70 yaşını aşmış bir ihtiyardır. Saçı bembeyaz, ağzında bir tek dişi olmayan , burnu ağzını kapamış ve zayıftır. Pek çok masal bilen , cinlerden , cadılardan bahseden , önüne gelen herkese masal anlatan bir ihtiyardır. Bu kadının görevi ; yemek yapmak ve Hacı Babanın odasını toplamaktır.
ŞERİFE KADIN
Fitnat Hanım’ın dikiş, nakış hocasıdır.
ALİ BEY
Fitnat Hanım’ın babasıdır. 40-45 yaşlarında Üsküdar-Toptaş’tadaki büyük konağın sahibidir. Öfkeli, inatçı ve titiz bir insandır. 15-16 yıl önce eski eşini ( Fitnat Hanım’ın annesi) kaybetmiştir.
RAGİBE HANIM
Talat Bey’in kendisidir.
AYŞE KADIN
Arap olan ve fazla yaşlı olmayan evin dadısıdır. Küçük yaşta iken kaçırılmış ve hizmetçi olarak satılmıştır. 20 yıldan beri Saliha Hanım’ın evindedir.
GÜLİZAR
RİFAT Bey’in gençliğinde cariyeymiş. Rifat Bey ile Saliha Hanım evlenmeden önce mektuplarını taşıyan 11 yaşında bir kızdır.
KAMİLE
Rifat Bey’in annesidir. Akıllı ve çok güzel bir bayanmış.
RİFAT BEY’İN BABASI
Kumarbaz, sarhoş, hayırsız, savurgan bir insandır.
Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat Yorum:
Olumsuzluklar:
1. Kız çocuklarının okutulmaması.
2. Osmanlının son dönemlerinde devlet dairelerinde çalışan memurların kafalarına göre izne çıkmaları.
3. dönemdeki iç güveysi korkusunun annelerde hakim halinde olması.
4. Küçük yaştaki kızların kaçırılarak köle olarak satılması.
5. İnsanların hasta olduklarında devayı başka yerde aramaya çalışmaları.
6. Kızların çok küçük yaşta evlendirilmesi.