Dilin şiirsel (poetik, sanat) işlevi: Bir iletinin iletisi kendinde ise, yani o iletinin o ileti olmaktan başka amacı yoksa dil o iletide şiirsel işlevde (sanat işlevinde, poetik işlevde) kullanılmıştır. İmgeye ve kurmacaya dayalı metinlerde (edebî metinlerde) dil, ağırlıklı olarak şiirsel

Dilin dil ötesi işlevi: Bir iletinin konusu dilin kendisi ise, yani ileti, dili açıklamak, dille ilgili bilgi vermek amacıyla oluşturulmuşsa dil, o iletide dil ötesi işlevde kullanılmıştır. “İsimlerin özelliklerini gösteren kelimelere sıfat denir.”, “Türkçe eklemeli bir dildir.”, “Özne ile yüklem

Dilin kanalı kontrol işlevi: Bir ileti, iletişimin devam edip etmediğini öğrenmek amacıyla oluşturulmuşsa dil, o iletide kanalı kontrol etme işlevinde kullanılmıştır. Gönderici ile alıcı arasındaki iletişimin kurulmasını, sürdürülmesini ya da kesilmesini; bu sürecin devam edip etmediğinin denetlenmesini sağlayan göstergelerin görev

Dilin alıcıyı harekete geçirme işlevi: Alıcıda tepki ve davranış değişikliği yaratmayı amaçlayan, alıcıdan bazı şeyleri yapmasını bazı şeyleri de yapmamasını istek, emir, telkin vb. biçimlerde isteyen iletilerde dil alıcıyı harekete geçirme işlevinde kullanılır. Propaganda amaçlı siyasi söylevlerde ve metinlerde, reklam

Dilin heyecana bağlı işlevi: Bir ileti, göndericinin ileti konusu karşısındaki duygu ve heyecanlarını dile getirmek amacıyla oluşturulmuşsa o iletide dil, heyecana bağlı işlevde kullanılmıştır. Bu işlev, göndericinin kendi iletisine karşı tutum ve davranışını belirtir. Duygu, heyecan, korku, sevinç ve üzüntülerin

Dilin göndergesel işlevi: Göndergesel işlev,dilin, nesnel bilgilerin aktarılması sırasında kazandığı işlevdir. Bu, başka bir ifadeyle dilin bilgi verme işlevidir. Bir ileti, dilin bir göndergeyi olduğu gibi ifade etmesi için düzenlenmişse o iletide dil, göndergesel işlevde kullanılmıştır. Ürünlerin kullanma kılavuzlarında, gazetelerdeki haber metinlerinde, nesnel