Röportaj Nedir Röportajın Özellikleri Nelerdir?

RÖPORTAJ NEDİR? RÖPORTAJIN ÖZELLİKLERİ NELERDİR?

  • Bir olay ya da durumu yerinde gezip görme, inceleme, araştırma, soruşturma yoluyla yansıtan gazete ve dergi yazılarına “röportaj” denir.
  • ♦ Röportaj bir bakıma, haberin genişletilmiş ve yorum katılmış biçimidir.
  • ♦ Röportajda gerektikçe fotoğrafın ve çeşitli belgelerin tanıklığından, desteğinden yararlanılır.
  • ♦ Röportaj yazarının amacı, okuru, yansıtmaya çalıştığı gerçeğin içinde yaşatmaktır.
  • ♦ Gerçeği, haberi, bilgiyi açık, yalın ve çarpıcı bir anlatımla okura iletmesi röportajın en önemli özelliklerindendir.
  • ♦ Röportaj her şeyden önce bir gazete yazısı olduğu için seçilen konunun ilginç ve güncel olması gerekir.
  • ♦ Çok boyutlu bir yazı olan röportajda öykülemeden betimlemeye, açıklamadan tartışmaya her tür anlatım biçimi ve tekniğine başvurulur. Röportaj bu yönüyle bazen bir öyküye, bazen bir gezi yazısına benzerken yer yer bir söyleşi ya da makale, fıkra, deneme havası taşıyabilir.
  • ♦ Röportajlar konuları bakımından bir yeri ya da bölgeyi konu alan röportajlar, insanı konu alan röportajlar ve eşyayı konu alan röportajlar biçiminde gruplandırılabilir.
  • ♦ Röportajlar sunuş biçimine göre Amerikan röportajı ve Alman röportajı olmak üzere ikiye ayrılır. Amerikan röportajında yazıya en kuvvetli yönü ile girilir. En son söylenmesi gereken sözcükler en önce söylenir. Okuyucunun hiç beklemediği bir girişle karşılaşması, giriş bölümünde âdeta bir şok yaşaması, bu tip röportajın en belirgin yanıdır. Alman röportajında ise yazar, konuyu, kendini eksene alarak işler, röportaja kendi duygu ve düşüncelerini katarak kişisel bir renk kazandırır.
  • ♦ Röportaj, dilimizde önce “mülakat” terimiyle karşılanmış ve tanınmış kişilerle yapılan görüşmeleri yansıtan yazılara da röportaj denmiştir; ancak röportajın kapsamı zamanla genişlemiş ve mülakat, röportajın bir parçası ya da röportajda başvurulan tekniklerden biri durumuna gelmiştir.
  • Edebiyatımızda ilk röportaj örneklerini mülakat sınırları içinde Ruşen Eşref Ünaydın “Diyorlar ki”  “Anafartalar Kumandanı Mustafa Kemal ile Mülakat”adlı eserleriyle vermiştir.
  • ♦ Bugünkü anlamıyla röportaj örnekleri 1950’li yıllarda görülmeye başlamış; Fikret Otyam “Oy Fırat Asi Fırat”, Yaşar Kemal “Bu Diyar Baştan Başa”gibi eserleriyle bu türe emek veren öncü isimler olmuşlardır.