Sözcükte Yapı Test

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, “kalem” sözcüğüne eklenen “-i” eki, ötekilerden farklı görevdedir?

A) Kalemi iyi kullanırmış.
B) Kalemi bana bırakacakmış.
C) Kalemi çok kuvvetliymiş.
D) Kalemi gözü gibi saklarmış.
E) Kalemi babası armağan etmiş.

2. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden hangisi, hem yapım hem çekim eki almıştır?

A) Beni peşine takıp diyar diyar sürüdü.
B) Günlerce aç susuz yol yürüdü.
C) Yıllarca otel odalarında çürüdü.
D) Bu yaşa kadar onu babası korudu.
E) Hastalıktan sonra iyice zayıfladı, kurudu.

3. Aşağıdaki atasözlerinden hangisinde, bir sözcük, hem yapım hem de çekim almıştır?

A) Beş tavuğa, bir horoz yeter.
B) Horoz ölür, gözü çöplükte kalır.
C) Vakitsiz öte horozun başını keserler.
D) Horozu çok olan köyün sabahı geç olur.
E) Her şeyin vakti var, horoz bile vaktinde öter.

4. “-cik” eki, aşağıdakilerden hangisinde, eklendiği sözcüğe ötekilerden farklı anlam katmıştır?

A) O günlerde daracık bir evde oturuyorduk.
B) Boynundaki kısacık kravat herkesin dikkatini çekiyordu.
C) Yaz günlerinde incecik bir gömlek giyinirdi.
D) Hava kararınca sokakta kimsecikler kalmıyordu.
E) Kışın, güneye bakan bu oda sıcacık oluyordu.

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, “-lik” ekiyle türetilmiş sözcük, “giysi” kavramı taşıyan addır?

A) Hafif terlemişti; sabahlığını sırtına aldı.
B) Kendisi için paltoluk kumaş almak istiyordu.
C) Çocukluğunu geçirdiği yerleri çok özlemişti.
D) Bu yaşa geldi, damatlık elbiselerini hâlâ saklar.
E) Başlık parası geleneği yavaş yavaş kalkıyor.

6.  (I) Bu filmi çekerken, yönetmen pek zorlukla karşılaşmadı. (II) Bütün oyuncular rollerinin hakkını verdi. (III) Bu nedenle çekimler kısa sürede tamamlandı. (IV) Çekimler bitince herkes birbirini kutladı. (V) Filmin yapımcısı da filmde emeği geçenlere teşekkür etti.
Bu parçada, numaralanan cümlelerin hangilerindeki altı çizili sözcükler, birden çok yapım eki almıştır?
A) I. ile II.
B) II. ile III.
C) III. ile IV.
D) IV. ile V.
E) I. ile V.

7. Aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizili sözcük, yapı bakımından ötekilerden farklıdır?

A) Basar basmaz bir katran karanlık
Rüzgârım diner, acılar vurur sulara
B) Kırağındır o en yalnız kelebekler
Siyah bir gülü sen takınca yakana
C) Gölgen üstümü bulut gibi alınca
Demirlerim ben serin kuytularında
D) Gezinirdim kadife çiçekli teninin
Enleminde boylamında yoksul ülkemin
E) Ekmeğimsin, sevgilim, deniz fenerim
Dağılınca gece mor bir leke kâğıda

8. Aşağıdaki dizelerin hangisinde, bütün sözcükler “basit” yapılıdır?

A) Değneğini taşlara kakar,
Beli bükülmüş ihtiyar
B) Yeni başlamış yolculuk,
Yalınayak, benzi uçuk çocuk
C) Tatmamış baharı, bilmiyor sevinci;
Şu kızların en genci; hizmetçi
D) Esmer güzeli hemşirem,
Gidecek, sürmeden bir dem: verem
E) Akşam oldu, gözlerini yum,
Sen her şeyden mahrum yavrum

9. Aşağıdakilerden hangisinde, ikinci dizede yer alan bütün sözcükler, “türemiş” tir?

A) Gün bitti
Akşam serinliğiyle başlıyor memleketim
B) Gün bitti
Doğduğum köy belirdi ufukta
C) Gün bitti
Dörtnala kalktı atım sevincinden
D) Gün bitti
Çocukluğumun uçurtmaları göründü
E) Gün bitti
Uçarak gidiyorum sılaya

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcüğün kökü, ötekilerden farklı türdedir?

A) Yorucu bir günün ardından gezintiye çıkmıştık.
B) Sohbet ede ede ilerlerken karşımıza bir koşucu çıktı.
C) Kuru ağaçları kesen bir oduncu, bize ayran ikram etti.
D) Zavallı adam, ömründe hiç soğutucu görmemişti.
E) Şehrin boğucu havasından uzakta geçirdiğimiz birkaç saat,
bizi kendimize getirdi.

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcüğe getirilen yapım eki, sözcüğün türünü değiştirmemiştir?

A) Yüzücü, birkaç metre kala yarışı terk etmiş.
B) Ezici bir çoğunlukla seçimi kazanmıştı.
C) Yazıcı bozuk, filmin altyazıları kötü çıktı.
D) Üzücü bir durumla karşılaşmaktan korkuyorum.
E) Tuzcu, artık bu işi bırakacağını söylüyordu.

12. “Kaynana, çöreotu, kahvaltı, sabretmek” gibi bileşik sözcükler, aşağıdaki yöntemlerden hangisiyle oluşturulmuştur?

A) iki sözcük de öz anlamının dışında kullanılmıştır.
B) Yalnız bir sözcük öz anlamının dışında kullanılmıştır.
C) Sözcükler birleşirken ses eklenmesi olmuştur.
D) Sözcükler birleşirken ses düşmesi olmuştur.
E) Sözcükler anlam kaymasına uğramadan birleşmiştir.

13. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ikilemeyi oluşturan sözcükler, yansımadan türetilmiştir?

A) Toprağın yüreği tohumdur
Acı acı çatlar
B) Göklerin yüreği güneştir
Işık ışık oynar
C) Aşkın yüreği susuzluktur
Sevgi sevgi sızlar
D) Şiirin yüreği sevinçtir
Kıpır kıpır eder
E) insanın yüreği barıştır
Tıkır tıkır atar

14. Aşağıdaki cümlelerde geçen ikilemelerden hangisi, yapılışına göre, ötekilerden ayrı bir özellik göstermektedir?

A) Evin içi allak bullak olmuştu.
B) Eline geçen parayla iyi kötü idare ediyordu.
C) Mideni abur cuburla doldurmamalısın.
D) Öyle ahım şahım da değilmiş bu araba.
E) Abuk subuk sözlerinden bir şey anlamadım.

15. Aşağıdaki dizelerin hangisinde, yansımadan türemiş bir eylem kullanılmıştır?

A) Uzak bir iklimin ılık havasında
Güneş yer gök deniz iç içe kaynaşır
B) Uzak bir iklimin ılık havasında
Olgun meyvelerle kuşlar fısıldaşır
C) Uzak bir iklimin ılık havasında
Seslerle kokular el ele dolaşır
D) Uzak bir iklimin ılık havasında
İnsan kâinatla her an kucaklaşır
E) Uzak bir iklimin ılık havasında
Bütün sevdiklerim hülyamı paylaşır

CEVAP ANAHTARI

1. C      2. A      3. B      4. D      5. A      6. E      7. B       8. E       9. D       10. C       11. E       12. D      13. E      14. B      15. B