Teşhis (Kişileştirme)

Teşhis (Kişileştirme)

Teşhis (Kişileştirme) Nedir? :  insan dışındaki varlıkları (hayvan, nesne, kavram vb.) insana özgü niteliklerle anlatmaya teşhis denir. Teşhis sanatının olduğu her yerde kapalı istiare de vardır.

ÖRNEK 1

Lügat bir isim ver bana hâlimden.
Herkesin bildiği dilden bir isim
Eski esvaplarım, tutun elimden.
Aynalar söyleyin bana, ben kimim.

Necip Fazıl Kısakürek

Bu dizelerde lügat, esvaplar (giysiler) ve aynalar, insana özgü niteliklerle (birisine isim verme, elinden tutma, söz söyleme) anlatılarak kişileştirilmiştir.

ÖRNEK 2

İşkence yaptıkça bana gülerdi.
Bunda yalan yoktur herkes de gördü.
Bir çekirdek verdim dört bostan verdi.
Benim sadık yârim kara topraktır.

Şair, bu dörtlükte toprakla ilgili olarak “İşkence yaptıkça bana gülerdi” ifadesini kullanarak toprağı kişileştirmiştir.

ÖRNEK 3:

Hatırlarım küçük kirli bir bulut
Durmuş olup bitenleri seyrediyordu

İlhan Berk

Bulutlara insani bir özellik verildiğinden kişileştirme sanatı vardır.

ÖRNEK 4

Mahmur uyanır gölgede binlerce ziyalar.
Çöller düşünür, gün düşünür, gölgeler ağlar.

Emin Bülent Serdaroğlu

Şair, ışığa (ziyalar) uyanma, çöllere ve güne düşünme, gölgelere de ağlama özelliğini vererek bunları kişileştirmiştir.