İADE (SON YİNELEME) ♦ Bir beyitin, dörtlüğün ya da dizenin son sözcüğünü, kendisinden sonra gelen bölümün ilk sözcüğü olarak kullanmaya “iade” denir. Yeşil durur bir boşlukta, bir uykuda Bir uykuda dal yürür Fazıl Hüsnü Dağlarca
Kategori: Türk Edebiyatı Konu Anlatımı
Rücu Sanatı
RÜCU (DÖNÜŞ) ♦ Söylenen bir sözü geri alıp onun yerine daha güçlü bir söz söylemeye “rücu” denir. ♦ Rücu sanatında söylenen sözün geri alınması, belirtilen düşünceden vazgeçildiği kanısını uyandırsa da aslında o düşünce daha güçlü bir şekilde ifade edilmiş olur.
Kat Sanatı
♦ Anlatımı güçlendirmek amacıyla sözü, devamının kendiliğinden anlaşılacağı ve susmanın söylemekten daha etkili olacağı bir noktada kesmeye “kat” denir.
Terdit Sanatı
♦ Sözü hiç beklenilmeyen bir sonuca bağlamaya “terdit” denir. Amaç, okuyucuyu şaşırtmak, hayrete düşürmektir. Safahat’ımda, evet, şiir arayan hiç bulunmaz; Yalnız bir yeri hakkında “Hazin işte bu!” der.
İktibas Sanatı
İKTİBAS (ÖDÜNÇ ALMA / AKTARMA) ♦ Bir düşüncenin pekiştirilmesi amacıyla bir ayetin, bir hadisin ya da tanınmış eserlerden bir parçanın, sözün, dizenin alıntılanarak aktarılmasına “iktibas” denir. ♦ İrsalimeselden farkı aktarılan sözün bir alıntı olması ve atasözü olmamasıdır.
İrsal-i Mesel Sanatı
Bir düşüncenin herkesçe bilinen bir atasözü ya da atasözü değerindeki bir sözle desteklenerek pekiştirilmesine “irsalimesel” denir. Allah’a sığın şahs-ı halimin gazabından Zira yumuşak huylu atın çiftesi pektir. Ziya Paşa (Bu beyitte sakin yaratılışlı kişinin gazabından Allah’a sığın dendikten sonra bu
İltifat Sanatı
İLTİFAT SANATI ♦ Söz arasında ani bir heyecan etkisiyle konu dışına çıkmadan hitabın yönünü değiştirmeye “iltifat” denir. Geçmiş bir zamanı kalbim bulmak üzeredir. Tamamlanacaktır yarım kalmış rüyalar; Ey hafıza! Cömert memenden beni emzir; Zengin renklerini ufkuma dök ey bahar! Ahmet
Nida Sanatı
NİDA (SESLENME) ♦ Yoğun duygu ve heyecanların sonucu, türlü ünlemler kullanılarak kişilere ya da kişileştirilen olaylara, varlıklara, kavramlara seslenmeye “nida” denir. ♦ Nida, kimi zaman, teşhis, tekrir sanatlarıyla birlikte görülebilir.
Telmih
Telmih Nedir? Söz arasında tarihteki bir olaya ya da ünlü bir kişiye, bir inana, bir atasözüne, bir şiire işaret etmeye, onu anımsatmaya “telmih” denir. Telmih sanatında işaret edilen şeye bir iki sözcükle değinilir. ♦ Bilgiye dayalı bir sanat olduğu için
Tevriye
TEVRİYE ♦ Birden fazla gerçek anlamı olan bir sözcüğü akla hemen gelen yakın anlamını değil de uzak anlamını kastederek kullanmaya “tevriye” denir. Bu sanatta sözcüğün uzak anlamı, yakın anlamıyla örtülmüş olur. Bu örtülülük bir nükteye dayandığında tevriye sanatında amaca uygunluk