Cümle Türleri YÜKLEMİNİN YERİNE GÖRE CÜMLE a. Kurallı Cümle: Yüklemi sonda bulunan cümlelerdir: Masanın üstünde kitaplar var. yüklem b. Devrik Cümle: Yüklemi sonda bulunmayan cümlelerdir: Seni hatırlarım her bahar. yüklem Kim var orada? yüklem Gülme benim gibi garibe! yüklem Kardeşi
Kategori: Türkçe Konu Anlatımı
Yükleminin Türüne Göre Cümleler
YÜKLEMİNİN TÜRÜNE GÖRE CÜMLE a. Eylem (Fiil) Cümlesi: Yüklemi çekimli eylem olan cümlelerdir. Basit, türemiş ya da birleşik eylemler çekimlenirse yüklem olur: Kardeşim Vedat, beni ara-mış. (basit eylem) Mustafa, iki bıldırcın av-la-mış. (türemiş eylem) Elimde bir şey his-s-et-tim. (birleşik eylem)
Cümle Dışı Ögeler
CÜMLE DIŞI ÖGELER Kimi ünlemler, bağlaçlar ve ara cümleler, cümlenin öğesi olmaz; bunlara cümle dışı öge denir. Kardeşim Dursun, bu ne biçim iştir! (seslenme) Seni bir daha buralarda görmeyeyim ha! (ünlem) Allahım, bu dertten kurtulabilecek mi! (seslenme) Eyvah, gitti güzelim
Zarf Tümleci
Cümlenin Ögeleri ZARF TÜMLECİ Yüklemi durum, zaman, yer-yön, nicelik, soru yönünden tamlayan öğeye zarf tümleci denir. Cavidan (özne) yavaşça (zarf tüm.) yanımıza (dolaylı tüm.) geldi. (yüklem) İPUCU: Zarf tümlecini bulmak için yükleme “nasıl, ne zaman, ne zamandan beri, ne kadar,
Dolaylı Tümleç
Cümlenin Ögeleri DOLAYLI TÜMLEÇ Yüklemi yer-yön açısından tamlayan öğeye dolaylı tümleç (yer tamlayıcısı) denir. Konferans Ankara’ da yapılacak. özne dolaylı tümleç yüklem İPUCU: Dolaylı tümleci bulmak için yükleme “neye,
Nesne
Cümlenin Ögeleri NESNE Öznenin yaptığı işten etkilenen varlığa nesne denir. Arzu gitar çaldı. özne nesne yüklem Nesneyi bulmak için -özne yi bulduktan sonra- yükleme “ne, neyi, kimi” soruları sorulur. Alınan yanıt, nesne olur: Annem bana bir dilim ekmek
Özne
Cümlenin Ögeleri ÖZNE Yüklemin bildirdiği eylemi yapan ya da yüklemin bildirdiği durumda olan varlığa özne denir. Kaleci topu tuttu. (işi yapan varlık) Otobüs yeşildi. (yeşil olan varlık) İPUCU Özneyi bulmak için yükleme, yüklem eylemse “-an kim, -an ne”; yüklem ad
Yüklem
Cümlenin Ögeleri YÜKLEM Yargı bildiren ögeye yüklem denir. Her cümlenin yüklemi vardır. Yüklem, cümlenin asıl unsurudur. YÜKLEMİN ÖZELLİKLERİ Basit yapılı ve türemiş yapılı eylem çekimlenirse (kip, kişi eki alırsa) yüklem olur: Köpek kemiği kap-tı. (basit yapılı) Yavru kedi on dakika
Anlamına Göre Cümleler
Cümle Türleri ANLAMINA GÖRE CÜMLE 1. Olumlu Cümle: Yargının gerçekleştiğini ya da gerçekleşeceğini bildiren cümlelerdir. a) Yapıca ve anlamca olumlu cümle: Olumsuzluk bildiren hiçbir ek ya da sözcük barındırmayan olumlu cümlelerdir: Bugün çizgili kazağımı giyeceğim. Yarın gece kar yağacakmış. b)
Yapısına Göre Cümleler
Cümle Türleri YAPISINA GÖRE CÜMLE 1. Basit Cümle: Tek yargı bildiren cümlelerdir. Bunlarda bir yüklem vardır, yan cümleler yoktur: Saat sekizde buluşalım. yüklem Evin içinde onlarca kedi vardı. yüklem Epeyce gülüşmüştük o sabah. yüklem Ömer şu an uyumaktadır. yüklem 2.