Bursa’da Zaman şiiri Ahmet Hamdi Tanpınar’a ait olup bu yıl 12. sınıf Türk dili ve edebiyatı kitabı 78. sayfada yer almaktadır. Şiir ve şiirin incelemesi, tahlili aşağıda verilmiştir:
Bursa’da Zaman
Bursa’da bir eski cami avlusu,
Mermer şadırvanda şakırdayan su;
Orhan zamanından kalma bir duvar…
Onunla bir yaşta ihtiyar çınar
Eliyor dört yana sakin bir günü
Bir rüyadan artakalmanın hüznü
İçinde gülüyor bana derinden
Yüzlerce çeşmenin serinliğinden
Ovanın yeşili, göğün mavisi
Ve mimarilerin en ilahisi,
Bir zafer müjdesi burada her isim
Sanki tek bir anda gün, saat, mevsim
Yaşıyor sihrini geçmiş zamanın
Hala bu taşlarda gülen rüyanın
Güvercin bakışlı sessizlik bile
Çınlıyor bir sonsuz devam vehmiyle,
Gümüşlü, bir fecrin zafer aynası
Muradiye, sabrın acı meyvası,
Ömrünün timsali beyaz Nilüfer,
Türbeler, camiler ,eski bahçeler,
Şanlı hikayesi binlerce erin
Sesi nabzım olmuş hengâmelerin
Nakleder yâdını gelen geçene.
Bu hayalde uyur Bursa her gece,
Her Şafak onunla uyanır, güler
…
Ahmet Hamdi Tanpınar
“Bursa’da Zaman” Şiirinin incelenmesi
Tema: Zaman, Hayal, Rüya
Konu: Bursa’da Zaman
Ölçü: 11’li hece ölçüsü( 6+5 duraklı)
Nazım şekli: Serbest nazım
Nazım birimi: Bent
Şiir türü : Lirik
Edebi sanatlar : Teşhis, Teşbih vb.
Gelenek : Saf şiir anlayışı
Açıklama: Bursa’da zaman şairi Bursa’yı bir Medeniyet Müzesi olarak ele alır Şair, kentin kurucusu adına yaptırılan Orhan Camii’ni merkeze alarak eski zamanlara doğru yolculuğa çıkar. Onun için şehrin zamanı, dünden bugüne doğru iç içe geçer. Şair, şehirdeki tarihi eserler aracılı ile o döneme gider. Zaman içindeki bu yolculuk bir çeşit rüya veya hayal alemine dalmak gibidir.
Şiirde geçen Orhan zamanından kalma bir duvar, tarihi bir mirastır. Ahmet Hamdi Tanpınar eserlerinde Osmanlı İmparatorluğu’ndan Türkiye Cumhuriyeti’ne geçişi ve medeniyet değişimini ahenk-zaman- rüya-hayal- bilinçaltı gibi imgeler üzerinden inceler. Bu şiir estetik hazzın, estetik yargıya evrilme sürecini anlatan bir yapıttır. Şiirde, estetik hazzın kaynağı Bursa şehridir.
Şiirin ahenk unsurları: Şiirde hece ölçüsü vardır. Kafiye ve redif kullanılmıştır.( Siz bulunuz.)
Edebi sanatlar: Şiirde teşhis, tenasüp, teşbih sanatları fazlasıyla kullanılmıştır. (Nerede kullanıldıklarını siz bulunuz)
Şiir türü : Lirik – pastoral