Halk Şiiri
Yapı, ahenk ve bazı temalar bakımından İslamiyet’in kabulünden önceki Türk şiiriyle benzerlikler gösteren halk şiiri geleneğinin belli başlı özellikleri şunlardır:
1. Halk şairlerinin pek çoğu, düzenli eğitimden geçmeyen, halkın içinden gelip onların ortak duyarlıklarını, hayallerini yansıtan kişilerdir.
2. Halk şiiri soyut, yüce ve ideal olandan çok yaşamın realitelerine dönük bir şiir geleneğidir.
3. Halk şiiri, sözlü gelenek içinde oluşturulmuş; sonraki kuşaklara da çoğunlukla bu yolla aktarılmıştır.
4. Halk şairlerinin şiirleri mecmua ve cönk denilen defterlerde toplanmıştır.
5. Halk şiirinde kimi zaman Arapça ve Farsça kelimeler yoğun bir şekilde kullanılmışsa da çoğu defa halkın günlük konuşma dilindeki kelimeler kullanılmıştır.
6. Şiirlerde ortak dilde kullanılan kelimelerin yanında birtakım yöresel söyleyiş, sözcük ve deyimlere de yer
verilmiştir.
7. Divan edebiyatındaki kadar olmasa da bazı şiirlerde edebî sanatlara ve kalıplaşmış söyleyişlere yer verilmiştir.
8. Halk edebiyatında anlatım içten, canlı ve yalındır.
9. Halk edebiyatında mani, koşma, türkü, semai gibi nazım şekilleri kullanılmış; şiirler, temaları bakımından güzelleme, koçaklama, taşlama, nefes gibi adlar almıştır.
10. Halk şiirinde aşk, ayrılık, sevgiliye özlem, doğa güzelliği, toplumsal olaylar, ölüm, yiğitlik, din ve tasavvuf gibi temalar işlenmiştir.
11. Şiirlerde birim değeri genellikle dörtlüktür.
12. Şiirler, hece ölçüsüyle söylenmiş, en çok 7, 8,11 ‘li kalıplar kullanılmıştır. Divan şiirinden etkilenmeler sonucu bazı halk şairleri aruz ölçüsünü de kullanmıştır.
13. Genellikle yarım uyak, bazen de cinaslı kafiye kullanılmış, çoğu zaman da rediflerle ses benzerliği yakalanmaya çalışılmıştır.
14. Şiirler, kendilerine özgü ezgilerle söylenmiştir.
15. Halk şiiri zaman içinde kendi alt geleneklerini oluşturmuştur. Bu gelenekler şunlardır: