Tanzimat Öncesi Türk Edebiyatı Test Soruları

1. Bu çağlarda, Türklerin ayrı ayrı kesimlere seslenen edebiyatı yoktur. Saz şairlerinin ve aydın yazarların, saf bir Türkçeyle ortaya koydukları eserler, bütün millete hitap ediyordu. Yine bu çağlarda Türkler, kopuz adlı milli sazlarıyla, hece vezniyle ve milli nazım şekilleriyle destanlar, koşuklar, ağıtlar, dini şiirler söylüyorlardı.
Bu parçada sözü edilen dönem, aşağıdakilerden hangisiyle adlandırılır?

A) Tekke Edebiyatı
B) Divan Edebiyatı
C) Âşık Edebiyatı
D) Tasavvufi Halk Edebiyatı
E) İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı

2. Aşağıdakilerden hangisi, İslamiyetin kabulünden önceki Türk edebiyatının özelliklerinden biri değildir?

A) Sevgi, doğa, yiğitlik ve ölüm konularının işlenmesi
B) Sagu, koşuk gibi nazım türlerinin kullanılması
C) Manzum ürünlerin dörtlüklerle ve hece ölçüsü ile söylenmesi
D) Arapça ve Farsça sözcüklerle yüklü ağır bir dil kullanılması
E) Manzum ürünlerin sazlarla, müzik eşliğinde söylenmesi

3.
Alp Er Tunga öldü mü
Kötü dünya kaldı mı
Felek öcün aldı mı
Şimdi yürek yırtılır
Alp Er Tunga Destanı“nından alınan bu parçaya bakarak, aşağıdakilerden hangisini öne süremeyiz?

A) Dil yabancı etkilerden uzaktır
B) Yarım kafiye kullanılmıştır
C) Redif Kullanılmıştır
D) Doğa güzelliği konusu işlenmiştir.
E) Sagu özelliği taşır.

4. XII. yüzyılda, Türkistan’da yaşadı, ilk tasavvuf şairlerinden sayılır. Türkler arasında tasavvufu yaymak için, hece ölçüsüyle, halk edebiyatı nazım şekilleriyle ve Hakaniye Türkçesiyle manzumeler yazdı. Yazdığı şiirler (belki, eklemeler de yapılarak), sonradan bir kitapta toplandı. Bu kitap, ilk Türk-İslam eserleri arasında yer alır.
Bu parçada sözü edilen sanatçı ve onun eseri, aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?

A) Ahmet Yesevi, Divan-ı Hikmet
B) Yusuf Has Hacip, Kutadgu Bilig
C) Ali Şir Nevai, Muhakemet-ül – Lügateyn
D) Edip Ahmet, Atabet-ül – Hakayık
E) Kaşgarlı Mahmut, Divan-ı Lügat-it – Türk

5. Eski şiirimizde aşk, sosyal düzenin birey hayatına yansıyan kaderi, yani kulluktur. Düş gücünü, toplum hayatının odak noktası olan saraya çeviren şair; sevgiliyi şaha, ferman gücü olan sultana benzetir. Hükümdara, güneşe, aya, çiçekler içinde güle benzeyen sevgili; güzellik ve duygu dünyasının padişahı olarak her şeyi yargılayacak, sevilmesine izin verirse lütfedecek, eziyet çektirecek bir kişiliktir.
Bu parçada “aşk anlayışı” belirtilen edebiyat, aşağıdakilerden hangisidir?

A) Divan Edebiyatı
B) Edebiyat-ı Cedide
C) Tanzimat Edebiyatı
D) Âşık Edebiyatı
E) Tasavvufi Halk Edebiyatı

6. Aşağıdakilerden hangisinde, hem şiir hem de nesir alanında tanınan Divan sanatçıları bir arada verilmiştir?

A) Birimin dörtlük olduğunu
B) “aaab” biçiminde uyaklandığını
C) 7’li hece ölçüsüyle söylendiğini
D) Duyguların saz eşliğinde dile getirildiğini
E) İşlenen konulardan birinin “ölüm” olduğunu

7. Dini şiirin, yüzyıllardır yaşayan en önemli örneğidir. Aynı konudaki benzerlerinden, oldukça açık ve yalın diliyle, duygu coşkunluğuyla ayrılır. Peygamberin yaşamını konu alan bir mesnevidir.
Bu parçada sözü edilen mesnevinin adı ve şairi, aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?

A) Hayriye: Nabi
B) Mevlid: Süleyman Çelebi
C) Hüsn ü Aşk: Şeyh Galip
D) Garipname: Âşık Paşa
E) Tazarruname: Sinan Paşa

8. Aşağıdakilerden hangisi, “mesnevi” biçiminde yazılmış bir eser değildir?

A) Mevlid
B) Harname
C) Siham-ı Kaza
D) Hüsn ü Aşk
E) Leyla ile Mecnun

9. Divan edebiyatı sanatçıları, bir “özel adı” olan eserlerinden çok, özellikle “Divanlarıyla tanınır.
Aşağıdakilerden hangisinde, yalnızca ‘Divanlarıyla tanınan şairler bir arada verilmiştir?

A) Nef’i, Şeyh Galip
B) Baki, Sinan Paşa
C) Fuzuli, Süleyman Çelebi
D) Ali Şir Nevai, Fuzuli
E) Evliya Çelebi, Ali Şir Nevai

10. Toplam 10 cilttir. Yazarının, elli yıl kadar süren gözlemlerinin ürünüdür. XVII. yüzyıla art tarih, biyografi, toplumbilim, folklor gibi konularda bilgi verdiği için tarihsel ve belgesel bir kaynaktır. Genellikle açık, anlaşılır, ama abartılı bir dille yazılmıştır. Türünün, Türk edebiyatındaki ilk örneklerinden sayılır.
Bu parçada sözü edilen eser, aşağıdakilerden hangisidir?

A) Şehname
B) Cihannüma
C) Seyahatname
D) Sefaretname
E) Keşfü’z – Zünun

11. Aşağıdakilerden hangisinde verilen eser, karşısındaki yazara ait değildir?

A) Harname: Şeyhi
B) Garipname: Âşık Paşa
C) Şikâyetname: Fuzuli
D) iskendername: Ahmedi
E) Tazarruname: Naima

12. Aşağıdakilerden hangisinde, Halk edebiyatıyla ilgili yanlış bilgi verilmiştir?

A) Saz şairlerinin şiirlerinin toplandığı defterciklere “cönk” denir.
B) Şiirler, hece ölçüsüyle ve dörtlükle söylenir.
C) Genellikle yarım ve cinaslı uyak kullanılır.
D) Şiirler, saz eşliğinde ve irticalen (doğaçtan, önceden hazırlık yapmaksızın) söylenir.
E) Ölüm acısını işleyen şiirler “sagu” diye adlandırılır.

13. Aşağıda verilen Âşık edebiyatı sanatçılarından hangisinin, Divan edebiyatının etkisinde hiç kalmadığı söylenebilir?

A) Dertli
B) Gevheri
C) Âşık Ömer
D) Karacaoğlan
E) Bayburtlu Zihni

14.
Hakkımızda devlet etmiş fermanı
Ferman padişahın dağlar bizimdir
Göçebe Avşar boyunun, köylere yerleşmek istemeyen Türkmenlerin, Fırka-i İslahiye ile savaşarak devlete kafa tutan güçlerin sözcüsü olarak bu dizelerde padişaha meydan okuyan 19. yüzyıl Halk ozanı, aşağıdakilerden hangisidir?

A) Dadaloğlu
B) Karacaoğlan
C) Köroğlu
D) Seyrani
E) Pir Sultan Abdal

15. Aşağıdakilerden hangisinde, yalnızca Halk şairlerinin adlarına yer verilmiştir?

A) Seyrani, Fuzuli, Pir Sultan Abdal, Karacaoğlan, Dertli
B) Köroğlu, Pir Sultan Abdal, Karacaoğlan, Dertli, Dadaloğlu
C) Erzurumlu Emrah, Köroğlu, Baki, Dertli, Dadaloğlu
D) Dertli, Bayburtlu Zihni, Nedim, Karacaoğlan, Köroğlu
E) Karacaoğlan, Dadaloğlu, Âşık Veysel, Ali Şir Nevai, Seyrani

CEVAP ANAHTARI

1.E    2. D     3. D     4. A     5. A     6. D     7. B     8. C     9. A     10. C     11. E     12. E      13. D     14. A    15. B